Katma değer vergisi

Bu maddede belli bir devletin bakış açısının ağırlıkta olduğu bir tür sistemik yanlılık sorununun bulunduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz. (Ağustos 2013)

Katma Değer Vergisi veya kısaca KDV, yapılan mal ve hizmet teslimlerinde, mal ve hizmeti teslim edenin ödediği ancak teslim alana yüklenen bir harcama vergisidir. %1'den %20'ye kadar değişmektedir.

Vergi, toplumdaki insanlar ve insanların sahibi olduğu firmaların, oranı devletçe belirlenen kanunca zorunlu olarak devlete ödedikleri paradır. Her işleve göre değişik vergiler çıkarılmıştır. Devlet aldığı vergi ücretlerini topluma her türlü hizmet yaparak geri ödemekle yükümlüdür. KDV çoğu ülkede vardır, % oranları her ülkede farklıdır.

Harcamalar üzerinden alınan vergiler, yapılan bir harcamanın vergilendirilmesini ifade eder. KDV'nin, temel mantığı yaratılan toplam katma değerin vergilendirilmesidir. Uygulamada ülkeler arasında farklılıklar olmakla birlikte, temel olarak bir mal veya hizmet teslimi yapıldığında, teslim bedeli üzerinden KDV hesaplanır. Teslimi gerçekleştiren tarafın, teslime konu olan malı veya hizmeti meydana getirmek için sağladığı girdiler üzerinden ödediği/yüklendiği KDV ise hesaplanan KDV'den indirilmek suretiyle, ödenecek KDV'ye ulaşılır.

Türkiye'ye KDV vergisi TBMM tarafından 3065 sayılı yasa ile 25/10/1984 tarihinde kabul edilip, 02/11/1984 tarihinde resmi gazetede yayınlanmış, 01/01/1985 tarihinden itibaren yürürlüğe konmuştur.

Türkiye'de yapılan mal ve hizmet hattı ile ham petrol, gaz ve bunların ürünlerinin taşınmaları,

• Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri,
• Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetleri,
• Rekabet eşitsizliğini gidermek maksadıyla isteğe bağlı mükellefiyetler suretiyle vergilendirilecek teslim ve hizmetler.

Bunun yanında;

Ekmek ve un mamullerinde %1 gibi sembolik bir vergi uygulanırken, sözleşme ve senetlerde %20 olarak uygulanır. Maliye bakanlığı 2011 yılı itibarı ile bazı gıda maddeleri ve ürünlerde %8'lik KDV uygulamasına başlamıştır.^[1]

7 Temmuz 2023 tarihinde Cumhurbaşkanı kararına göre; mal ve hizmetlerde uygulanan yüzde 18'lik Katma Değer Vergisi (KDV) yüzde 20'ye çıkarıldı. Bazı mal ve hizmetler için uygulanan yüzde 8'lik KDV ise yüzde 10'a yükseltildi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yürütmesinde, 3605 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 28'inci maddesi gereğince verilen karar, 10 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe girdi.^[2]