Batı rüzgarı
Batı rüzgarı, batıdan doğuya doğru esen rüzgardır. Batı rüzgarı, sekiz rüzgardan biri olup antik çağlarda birçok ismi vardı.
Güney İspanya ve kuzey Fas kıyılarında batı rüzgarının adı Poniente‘dir. Doğu rüzgarı Levante'nin tam tersidir. Poniente, güney İspanya ve kuzey Fas Atlantik kıyılarında hafif esen bir rüzgardır ama okyanustan geldiği için Levant'a kıyasla daha soğuktur. Ancak İspanya'nın doğu kıyısında, İber Yarımadası'nı geçerken ısındığı için Poniente batı kıyısına göre daha sıcak olduğu hissedilir.
Batı rüzgarı, Sierra Nevada ve Atlas Dağları arasından Akdeniz'e doğru eser. Batı rüzgarı, buralarda Atlantik'ten gelip karaya Akdeniz kıyısında değdiğinde ılık ve sıcak bir yaz rüzgarı olarak hissedilir ve tekrar Akdeniz kıyısıyla buluşana kadar karasal iklim tarafından ısıtılır.
Poniente etkisi çok değişir. Poniente'nin çoğunlukla estiği ve yerini yalnızca geçici olarak Haziran ve Ağustos arasında Doğu Akdeniz'e bıraktığı ve daha çok Doğu Akdeniz veya Akdenizde estiği yıllar vardır.
Zamanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çin Huainanzi astronomisinde Kış Gündönümü'nden itibaren sayılan ve her biri yaklaşık kırk beş gün esen sekiz rüzgar vardır. Kış gündönümünden iki yüz yetmiş gün sonra, sonbahar ekinoksu zamanı olan Changhe rüzgarı eser. Batı rüzgarı Duiqi’den doğar.
Dünyadaki coğrafya ve iklim farklılıklarından dolayı batı rüzgarının kendine özgü sembolik bir anlamı vardır. Literatürde de bahsedilir.
Mitoloji ve Edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]Avrupa geleneğinde genellikle yönlü rüzgarların en hafifi ve en faydalısı olarak kabul edilir.
Yunan mitolojisinde, Zephyros batıdan esen rüzgarın vücut bulmuş halidir, hafif bahar ve erken yaz esintilerini getirirdi. Romalı eşdeğeri Favonius idi. (bu nedenle batı rüzgarıyla ilgili favonian sıfatı kullanılır). Cupid ve Psyche mitinde Zephyrus, Cupid'in Psyche'yi efendisinin sarayına getiren hizmetçisidir.
Mısır mitolojisinde, batı rüzgarı tanrısı Ḥutchai'dir. Yılan başlı bir adam olarak tasvir edilmiştir.
Geoffrey Chaucer, Zephyrus'un "tatlı nefesi" hakkında yazmıştır.
William Shakespeare'in Cymbeline (IV, ii)'de : "Çok nazikler / Menekşenin altında esen zefirler gibi, / Tatlı başını sallamıyorlar." dediği gibi yumuşak, hafif esintiye zefir denir.
İrokualar geleneğinde ise "batı rüzgarı" çirkin ve şiddetli bir panter tarafından getirilir.