Abdullah Kölemen
| Abdullah Kölemen | |
|---|---|
 Kölemen Abdullah Paşa, 1912 | |
| Doğum | 1846 Trabzon, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 25 Nisan 1937 (91 yaşında) İzmir, Türkiye |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Branşı |  Osmanlı ordusu |
| Hizmet yılları | 1881-1914 |
| Rütbesi |  Birinci Ferik |
| Komutası | 4. Ordu, Hicaz Tümeni, Anadolu Garp Ordusu, Birinci Redif Müfettişliği, 2. Ordu, Doğu Trakya Şark Ordusu |
| Çatışma/savaşları | 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı 1911-1912 Türk-İtalyan Savaşı Balkan Savaşları |
| Ödülleri |  |
Abdullah Kölemen (1846, Trabzon - 25 Nisan 1937, İzmir), Türk asker. Kölemen Abdullah Paşa olarak bilinir.
1846 yılında Trabzon'da doğdu. Türk Kölemenlerinden olan babası Rüstem Bey, Mısır ordusu süvari miralaylığında bulundu.
1875 yılında Bursa Işıklar Askerî Lisesi'nden 1878 yılında ise Kara Harp Okulu'ndan süvari subayı olarak mezun oldu. 26 Temmuz 1881'de Harp Akademisini kurmay yüzbaşı olarak bitirdi. Harbiye'yi bitirdikten sonra kurmay yüzbaşı olarak 1881'den itibaren orduda görev aldı, Hicaz ve Yemen'de bulundu. 21 Şubat 1882'de kurmay kıdemli yüzbaşı rütbesine, 6 Haziran 1884'te kurmay binbaşı, 30 Temmuz 1887'de kurmay yarbay, 25 Ağustos 1888'de kurmay albay, 10 Eylül 1891'de tuğgeneral, 27 Ağustos 1894'te tümgeneral, 25 Mayıs 1904'te korgeneral, 28 Kasım 1905'te mareşal rütbesine terfi ettirildi. İstanbul'a döndüğünde Erkân-ı Harbiye Mektebi'nde hocalık yaptı, Von der Goltz Paşa'nın çevirmenliğini yaptı ve onun yardımcılığında bulundu. Viyana askerî ataşeliği de yaptı. Anadolu'daki Ermeni isyanını bastırmakla görevlendirildi. Musul valilisi oldu. Sonraki dönemde, geçici elçilik görevleriyle birkaç kez yurt dışına gönderildi. 1904'te Mâbeyn Erkân-ı Harbiye reisi oldu ve müşir rütbesi aldı. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Dördüncü Ordu komutanı oldu. 1910'da rütbesi birinci ferikliğe indirildi. 1911'de birinci redif müfettişliğine getirilince istifa etti. Ancak sonra Arnavutluk'ta toplanan ordunun komutanlığına, ardından da Anadolu Garp Ordusu kumandanlığına getirildi.
Balkan Savaşı çıktığında, bu savaşa karşı olmasına rağmen, Doğu Trakya Şark Ordusu Komutanlığını istemeyerek de olsa üstlendi. Kumandanlığa atandığında, savaşın akıbetini öngören şu beyanı vermiştir: "Balkan devletlerinden sadece Bulgaristan'la bile başa çıkacak durumda değiliz. Silahlı kuvvetlerimizin hali perişandır. Düşmanı Çatalca'da durdurabilirsek başarıdır."
Bulgar Ordusu karşısında Lüleburgaz ve Kırklareli'nde başarısızlığa uğrayarak Çatalca'ya geri çekildi ve bu başarısızlığının hemen ardından görevinden alındı ve 6 Ocak 1914'te emekliye sevk edildi.
1917 yılında bütün askerlik anılarını “Balkan Harbi’nde Şark Ordusu Komutanı Abdullah Paşa’nın Hatırası” adını verdiği bir kitap halinde yayınladı.[2]
Mütareke döneminde 11 Kasım 1918 - 19 Aralık 1918 tarihleri arasında kurulan Tevfik Paşa hükûmetinde 38 gün Harbiye Nazırlığı yaptı.
25 Nisan 1937 yılında İzmir'de öldü.
