على

Ayrıca bakınız: علي, علی, غلى, غلي

Arapça

Köken 1

İbranice עַל‎ ile eş asıllı, עֲלֵי‎, Aramice עַל‎ ile eş asıllı.

Söyleniş

IPA^(anahtar): /ʕa.laː/
dinle (dosya)
Kafiyeler: -aː, -laː
Eş seslisi: عَلَا‎ (ʿalā)

Edat

عَلَى (ʿalā)

-da/-de, üzerinde
(yükümlülük ifade eder):
- M.S. 609–632, Kur'an, 24:54
  وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ. – Ve Resul'ün üzerine apaçık bir tebliğden başka bir şey düşmez.
karşı
يَوْمٌ لَكَ وَيَوْمٌ عَلَيْكَ. — Bir gün senden yana, bir gün sana karşı.

سَجَّلَ ٱللَّاعِبُ خَمْسَةَ أَهْدَافٍ عَلَى خَصْمِهِ. — Oyuncu rakibine karşı beş gol attı.
karşılık, mukabil
- M.S. 609–632, Kur'an, 28:27
  قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنْكِحَكَ إِحْدَى ٱبْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ – Dedi ki: "Bana sekiz yıl çalışmana mukabil şu iki kızımdan birini sana nikâhlamak istiyorum."
rağmen
- M.S. 609–632, Kur'an, 13:6
  وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِلنَّاسِ عَلَى ظُلْمِهِمْ. – Ve hakikaten Rabbin, zulümlerine rağmen insanlara mağfiret sahibidir.

Çekimleme

Çekimlemiş biçimler

kişi adılları- biçimler dâhil	tekil		ikil	çoğul
asıl biçim					عَلَى (ʿalā)
kişi adılları- biçimler dâhil	eril	dişil	genel	eril	dişil
birinci kişi	عَلَيَّ‎ (ʿalayya)			عَلَيْنَا‎ (ʿalaynā)
ikinci kişi	عَلَيْكَ‎ (ʿalayke)	عَلَيْكِ‎ (ʿalayki)	عَلَيْكُمَا‎ (ʿalaykümā)	عَلَيْكُمْ‎ (ʿalayküm)	عَلَيْكُنَّ‎ (ʿalaykünne)
üçüncü kişi	عَلَيْهِ‎ (ʿalayhi)	عَلَيْهَا‎ (ʿalayhā)	عَلَيْهِمَا‎ (ʿalayhimā)	عَلَيْهِمْ‎ (ʿalayhim)	عَلَيْهِنَّ‎ (ʿalayhinne)

Zıt anlamlılar

(karşı): لِـ‎ (li-)

İlgili kavramlar

بِنَاءاً عَلَيْهْ‎ (bināʾen ʿaleyh)
ٱللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ‎ (llāhümme ṣalli ʿalā muḥammedin veʾāli muḥammedin)
صَلَّى ٱللّٰه عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ‎ (ṣallā llāh ʿaleyhi veʾālihi veselleme)
عَلَيْهِ ٱلصَّلَاةُ وَٱلسَّلَامُ‎ (ʿaleyhi ṣ-ṣalātü ves-selāmü)
عَلَيْهِ ٱلسَّلَامُ‎ (ʿaleyhi s-selāmü)
سَلَامُ ٱللّٰهِ عَلَيْهِ‎ (selāmü llāhi ʿaleyhi)

Türevleri

Maltaca: għal

Köken 2

Morfolojik olarak ع ل ي‎ (ʿ-l-y) kökünden gelmektedir.

Söyleniş

IPA^(anahtar): /ʕa.laː/
dinle (dosya)
Eş seslisi: عَلَا‎ (ʿalā)

Eylem

عَلَى (ʿalā) I, geniş zaman يَعْلِي‎‎ (yaʿlī)

(geçişli) tırmanmak

Çekimleme

عَلَى

çekimi (biçim-I nakıs, mastar عَلْي)

etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم
mastar الْمَصْدَر					عَلْي‎ ʿaly
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل					عَالٍ‎ ʿālin
ism-i meful اِسْم الْمَفْعُول					مَعْلِيّ‎ maʿliyy
		tekil الْمُفْرَد			ikil الْمُثَنَّى		çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	عَلَيْتُ‎ ʿaleytü	عَلَيْتَ‎ ʿaleyte	عَلَى ʿalā	عَلَيْتُمَا‎ ʿaleytümā	عَلَيَا‎ ʿaleyā	عَلَيْنَا‎ ʿaleynā	عَلَيْتُمْ‎ ʿaleytüm	عَلَوْا‎ ʿalev
geçmiş zaman الْمَاضِي	dişil	عَلَيْتُ‎ ʿaleytü	عَلَيْتِ‎ ʿaleyti	عَلَتْ‎ ʿalet	عَلَيْتُمَا‎ ʿaleytümā	عَلَتَا‎ ʿaletā	عَلَيْنَا‎ ʿaleynā	عَلَيْتُنَّ‎ ʿaleytünne	عَلَيْنَ‎ ʿaleyne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أَعْلِي‎ ʾaʿlī	تَعْلِي‎ taʿlī	يَعْلِي‎ yaʿlī	تَعْلِيَانِ‎ taʿliyāni	يَعْلِيَانِ‎ yaʿliyāni	نَعْلِي‎ naʿlī	تَعْلُونَ‎ taʿlūne	يَعْلُونَ‎ yaʿlūne
geniş zaman الْمُضَارِع	dişil	أَعْلِي‎ ʾaʿlī	تَعْلِينَ‎ taʿlīne	تَعْلِي‎ taʿlī	تَعْلِيَانِ‎ taʿliyāni	تَعْلِيَانِ‎ taʿliyāni	نَعْلِي‎ naʿlī	تَعْلِينَ‎ taʿlīne	يَعْلِينَ‎ yaʿlīne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أَعْلِيَ‎ ʾaʿliye	تَعْلِيَ‎ taʿliye	يَعْلِيَ‎ yaʿliye	تَعْلِيَا‎ taʿliyā	يَعْلِيَا‎ yaʿliyā	نَعْلِيَ‎ naʿliye	تَعْلُوا‎ taʿlū	يَعْلُوا‎ yaʿlū
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	dişil	أَعْلِيَ‎ ʾaʿliye	تَعْلِي‎ taʿlī	تَعْلِيَ‎ taʿliye	تَعْلِيَا‎ taʿliyā	تَعْلِيَا‎ taʿliyā	نَعْلِيَ‎ naʿliye	تَعْلِينَ‎ taʿlīne	يَعْلِينَ‎ yaʿlīne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أَعْلِ‎ ʾaʿli	تَعْلِ‎ taʿli	يَعْلِ‎ yaʿli	تَعْلِيَا‎ taʿliyā	يَعْلِيَا‎ yaʿliyā	نَعْلِ‎ naʿli	تَعْلُوا‎ taʿlū	يَعْلُوا‎ yaʿlū
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	dişil	أَعْلِ‎ ʾaʿli	تَعْلِي‎ taʿlī	تَعْلِ‎ taʿli	تَعْلِيَا‎ taʿliyā	تَعْلِيَا‎ taʿliyā	نَعْلِ‎ naʿli	تَعْلِينَ‎ taʿlīne	يَعْلِينَ‎ yaʿlīne
emir الْأَمْر	eril		اِعْلِ‎ iʿli		اِعْلِيَا‎ iʿliyā			اِعْلُوا‎ iʿlū
emir الْأَمْر	dişil		اِعْلِي‎ iʿlī		اِعْلِيَا‎ iʿliyā			اِعْلِينَ‎ iʿlīne
edilgen eylem الْفِعْل الْمَجْهُول
		tekil الْمُفْرَد			ikil الْمُثَنَّى		çoğul الْجَمْع
		1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	2. kişi الْمُwخَاطَب	3. kişi الْغَائِب	1. kişi الْمُتَكَلِّم	2. kişi الْمُخَاطَب	3. kişi الْغَائِب
geçmiş zaman الْمَاضِي	eril	عُلِيتُ‎ ʿulītü	عُلِيتَ‎ ʿulīte	عُلِيَ‎ ʿuliye	عُلِيتُمَا‎ ʿulītümā	عُلِيَا‎ ʿuliyā	عُلِينَا‎ ʿulīnā	عُلِيتُمْ‎ ʿulītüm	عُلُوا‎ ʿulū
geçmiş zaman الْمَاضِي	dişil	عُلِيتُ‎ ʿulītü	عُلِيتِ‎ ʿulīti	عُلِيَتْ‎ ʿuliyet	عُلِيتُمَا‎ ʿulītümā	عُلِيَتَا‎ ʿuliyetā	عُلِينَا‎ ʿulīnā	عُلِيتُنَّ‎ ʿulītünne	عُلِينَ‎ ʿulīne
geniş zaman الْمُضَارِع	eril	أُعْلَى‎ ʾuʿlā	تُعْلَى‎ tuʿlā	يُعْلَى‎ yuʿlā	تُعْلَيَانِ‎ tuʿleyāni	يُعْلَيَانِ‎ yuʿleyāni	نُعْلَى‎ nuʿlā	تُعْلَوْنَ‎ tuʿlevne	يُعْلَوْنَ‎ yuʿlevne
geniş zaman الْمُضَارِع	dişil	أُعْلَى‎ ʾuʿlā	تُعْلَيْنَ‎ tuʿleyne	تُعْلَى‎ tuʿlā	تُعْلَيَانِ‎ tuʿleyāni	تُعْلَيَانِ‎ tuʿleyāni	نُعْلَى‎ nuʿlā	تُعْلَيْنَ‎ tuʿleyne	يُعْلَيْنَ‎ yuʿleyne
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	eril	أُعْلَى‎ ʾuʿlā	تُعْلَى‎ tuʿlā	يُعْلَى‎ yuʿlā	تُعْلَيَا‎ tuʿleyā	يُعْلَيَا‎ yuʿleyā	نُعْلَى‎ nuʿlā	تُعْلَوْا‎ tuʿlev	يُعْلَوْا‎ yuʿlev
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب	dişil	أُعْلَى‎ ʾuʿlā	تُعْلَيْ‎ tuʿley	تُعْلَى‎ tuʿlā	تُعْلَيَا‎ tuʿleyā	تُعْلَيَا‎ tuʿleyā	نُعْلَى‎ nuʿlā	تُعْلَيْنَ‎ tuʿleyne	يُعْلَيْنَ‎ yuʿleyne
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	eril	أُعْلَ‎ ʾuʿle	تُعْلَ‎ tuʿle	يُعْلَ‎ yuʿle	تُعْلَيَا‎ tuʿleyā	يُعْلَيَا‎ yuʿleyā	نُعْلَ‎ nuʿle	تُعْلَوْا‎ tuʿlev	يُعْلَوْا‎ yuʿlev
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم	dişil	أُعْلَ‎ ʾuʿle	تُعْلَيْ‎ tuʿley	تُعْلَ‎ tuʿle	تُعْلَيَا‎ tuʿleyā	تُعْلَيَا‎ tuʿleyā	نُعْلَ‎ nuʿle	تُعْلَيْنَ‎ tuʿleyne	يُعْلَيْنَ‎ yuʿleyne

Köken 3

Morfolojik olarak ع ل ي‎ (ʿ-l-y) kökünden gelmektedir.

Söyleniş

IPA^(anahtar): /ʕu.lan/

Ön ad

عُلًى (ʿulen) d ç

أَعْلَى‎ (ʾaʿlā) sözcüğünün feminine plural çekimi

Kaynakça

Şablon:Kaynak-Freytag
Şablon:Kaynak-Kazimirski
Hans Wehr (1976), “على”, A Dictionary of Modern Written Arabic, J. Milton Cowan, editör, 4. baskı, Ithaca, NY, A.B.D.: Spoken Language Services, ISBN 0-87950-001-8