çapraz
Türkçe
[değiştir]Köken
[değiştir]Ön ad
[değiştir]çapraz (karşılaştırma daha çapraz, üstünlük en çapraz)
- Eğik olarak birbiriyle kesişen.
- İki taraflı, karşılıklı; çapraz ateş.
Belirteç
[değiştir]çapraz
- Eğik bir biçimde:
- "Boynuna çapraz astığı tüfeğini yokladı." - Samim Kocagöz
Ad
[değiştir]çapraz (belirtme hâli çaprazı, çoğulu çaprazlar)
- Karşı tarafın yanı
- "Oturuşunu değiştirdi, çaprazındaki masayı değil de hemen sağındakini görecek şekilde yan döndü." - Elif Şafak
- Bir tür olta iğnesi.
- (halk ağzı) Kopça, düğme.
- (spor) Güreşte rakibin koltuk altından kol geçirip sarma oyunu.
Çekimleme
[değiştir]çapraz adının çekimi
Deyimler
[değiştir]- çapraza almak
- çapraza sarmak
- çaprazda sürmek
Birleşik sözcükler
[değiştir]- çapraz ateş
- çapraz kafiye
- çapraz kur
- çaprazölçer
- çapraz sorgu
- çapraz sorgulama
- göğüs çaprazı
- testere çaprazı
Çeviriler
[değiştir]Kaynakça
[değiştir]- Türk Dil Kurumuna göre "çapraz" maddesi
Türkmence
[değiştir]Köken
[değiştir]Fars. çep u rast [çep (sol) + u (ve) + rast (sağ)]
Rast kelimesi hem "sağ" hem de "doğru" anlamlarına gelir. Tıpkı yine Hint-Avrupa dil ailesine mensup olan İngilizcedeki "right" ve Almancadaki "richt" kelimelerinde olduğu gibi.
Türkçedeki "rast gelmek" deyimi de yine aynı kelimeden köklenmektedir.
Ad
[değiştir]çapraz
- Aykırı, çapraz, ters
Açıklamalar
[değiştir]- Kemankeşler çapraz ok atışıyla düşmanı imha ettiler.
- maznun, çapraz suallerle istintaka tabi tutuldu.
- çapraz tutuş, dikkat! (Askerlik terimi)
Kaynakça
[değiştir]- Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.
Gagavuzca
[değiştir]Köken
[değiştir]Ön ad
[değiştir]çapraz
- çapraz
Kaynakça
[değiştir]- Etymological Dictionaries - Andras Rajki