[go: up one dir, main page]
Wikipediýa

Ispaniýa

Ispaniýa (isp. España), resmi ady — Ispaniýa Korollygy (isp. we gal. Reino de España, kat. Regne d'Espanya, bask. Espainiako Erresuma, oks. Reialme d'Espanha, ast. Reinu d'España) — Ýewropanyň günorta-günbatarynda döwlet. Pireneý ýarymadasynyň agramly bölegini eýeleýär. Ýurduň ady "i-şpanim" — "towşanlaryň kenary" diýen finikiýa aňlatmasyndan gelip çykýar.

Ispaniýa Korollygy
Şygar: "Plus Ultra" (language?)
"Further Beyond"
Gimn: "Marcha Real" (“Patyşa marşy”)

Location of Ispaniýa
Location of Ispaniýa
Paýtagt
(we iň iri şäher) 		Madrid
[1]) 40°26′ dg. g. 3°42′ gb. u. / 40.433° dg. g. 3.700° gb. u. / 40.433; -3.700 (G) (O)
Resmi diller Ispan dili
Ethnic groups (2011)
Raýatlyk
Häkimiýet Unitary parliamentary constitutional monarchy
 -  Monarch Felipe VI
 -  Prime Minister Mariano Rajoy
Legislature General Courts
 -  Upper House Senate
 -  Lower House Congress of Deputies
Formation
 -  Dynastic 1479 
 -  De facto 1516 
 -  De jure 1715 
 -  First constitution 1812 
 -  Current democracy 1978 
 -  EEC accessionŞablon:Efn 1986 
Meýdan
 -  Umumy 504,645[1] km2 (52nd)
195,364 in mil 
 -  Suw (%) 1.04
Ilat
 -  2014 takmynan 46,464,053[2] (30th)
 -  2011 census 46,815,916[3] 
 -  Gürlük 92/km2 (106th)
240/sq mi
JIÖ (SaUP) 2014 takmynan
 -  Jemi $1.534 trillion[4] (16th)
 -  Adam başyna $32,975[4] (33rd)
JIÖ (nominal) 2014 takmynan
 -  Jemi $1.400 trillion[4] (14th)
 -  Adam başyna $30,113[4] (28th)
Jini (2013) 33.7 (high)
AÖI (2013) 0.869 (27th)
Pul birligi EuroŞablon:Efn (€) (EUR)
Sagat guşaklygy CETŞablon:Efn (UUW+1)
 -  Tomus (TW) CESTŞablon:Efn (UUW+2)
Date formats dd/mm/yyyy (CE)
Ulag sürülýän tarap right
Internet domeni .es
Telefon kody +34

Serhetdeş ýurtlary:

  1. Portugaliýa — Pireneý ýarymadasynyň günbatarynda;
  2. Gibraltar britan häkimiýeti — Iberiýa ýarymadasynyň günortasy;
  3. Marokko - demirgazyk Afrikada (Seuta we Melilýa anklawlary);
  4. Fransiýa we Andorra — demirgazykda.

Ispaniýanyň kenarlaryny demirgazykda we günbatarda Atlantik okean, şeýle hem günortada we gündogarda Ortaýer deňzi ýuwýar.

Doly ady: (Reino de España).

Meýdany: 504,030 kw. km.

Ilaty: 46,505,963 adam (Iýul 2010 ý.)

Hökümet baştutanlary: Huan Karlos I (Patyşa), Hose Luis Rodrigo Zapatero (premýer-ministr)

Milli baýram: 12-nji oktýabr – Ispan milletiniň güni

Pul birligi: Ýewro

Iň belent nokady: Teýde wulkany (3718 m)

Agalyk ediji dini: katolisizm

Tebigy baýlyklary

düzet

Ispaniýa Ýewropa Bileleşiginiň agzasy bolup, Ýewropanyň çet günorta-günbataryndaky ýerleşýän döwletdir. Ol Pireneý ýarym adasynyň 5/6 bölegini, Ortaýer deňzindäki Balear we Pitius adalaryny, Atlantik okeanynda Kanar adalaryny tutýar.

Meýdany 504,030 kw. km. Tutýan meýdany boýunça Dünýäde 51-nji, Ýewropada bolsa dördünji ýerde durýar. (Rossiýa, Ukraina we Fransiýadan soňra).

Ilaty 46,5 mln. adam (2010). Ispaniýa Ortaýer deňziniň, Atlantik okeanynyň we Biskaý aýlagynyň aralygynda ýerleşip, gündogarda Fransiýa, Andorra, günbatarda Portugaliýa bilen araçäkleşýär. Paýtagty – Madrid şäheri. Ispaniýa administratiw taýdan 50 welaýata (47-si ýarym adada) bölünip, 17 sany awtonom oblasta birleşýär. Ispaniýanyň Afrikadaky awtonom şäherleri Seuta we Melilýadyr. Şeýle hem Afrikada Welesde-la-Gomera, Alusemas we Çafarinas adalary bar.

Nominal jemi içerki önümiň möçberi boýunça dünýäde on ikinji orny eýeleýär. Ispaniýa BMG-niň, ÝB-niň, NATO-nyň, YÖHG-niň (Ykdysady Hyzmatdaşlyk we Ösüş Guramasy) we BSG-niň (Bütindünýä Söwda Guramasy) agzasydyr.

Ispaniýa konstitusion monarhiýa döwleti bolmak bilen, Huan Karlos I 1975-nji ýylyň 22-nji noýabryndan bäri Ispaniýanyň patyşasydyr.

 
Ispaniýanyň daglary
  • Katoloniýa
  • Walensiýa
  • Nawarra
  • Araganin
  • Kardowa
  • Sewilýa
  • Granada

Ispaniýa

  1. ↑ "Anuario estadístico de España 2006. 1ª parte: entorno físico y medio ambiente" (PDF). Instituto Nacional de Estadística (Spain). Retrieved 5 June 2014. 
  2. ↑ "Population Figures at 1 July 2014" (PDF). Instituto Nacional de Estadística (INE). Retrieved 10 December 2014. 
  3. ↑ "Censos de Población y Viviendas de 2011" (PDF) (in Spanish). Instituto Nacional de Estadística (INE). 
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 "Spain". International Monetary Fund. Retrieved 1 November 2014. 
Çeşmesi: "https://tk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ispaniýa&oldid=252063"